Usled sve češćeg neobnavljanja ugovora o pretlati na časopise sa izdavačkim kućama, mnoge naučne institucije širom sveta okreću se alternativnim rešenjima za pristup naučnoj literaturi.
Ovo su saveti Biblioteke INN "Vinča" o načinima na koje možete pristupiti naučnoj literaturi koja se nalazi iza paywall-a, odnosno za koju nije plaćena pretlata i ne može joj se pristupiti preko KoBSON-a.
(kliknite na sliku za uvećan prikaz)
Nađi Open Access verziju
- instaliraj plug-in - postoji više pluginova koji pretražuju internet i pronalaze Open Access verziju rada. Naša preporuka je da instalirate Unpaywall i/ili CORE Discovery na Chrome ili Firefox brauzeru. Više o ovome možete pročitati na našem blog postu.
- repozitorijumi - postoje brojni digitalni repozitorijumi u otvorenom pristupu koje autori mogu da iskoriste i postave svoje radove. Većina izdavača/časopisa dozvoljava autorima da postave verziju rada koja je prihvaćena za objavljivanje (accepted manuscript) u otvoreni pristup, najčešće nakon određenog embargo perioda. Repozitorijume je najbolje pretraživati preko naučnih pretraživača i agregatora:
CORE - najveći agregator i pretraživač digitalnih repozitorijuma
BASE - agregator i pretraživač digitalnih repozitorijuma kojim upravlja Univerzitet u Bilefeldu.
Repozitorijumi preprint verzija radova:
Institucionalni repozitorijumi u Srbiji: DAIS, Cherry, CER, VinaR, itd.
OpenDOAR - baza registrovanih repozitorijuma koji imaju Open Access politiku pohranjivanja radova
Kontaktiraj autora
Mnogi izdavači dozvoljavaju odgovorno deljenje Vaših ličnih naučnih radova. Možete kontaktirati autora (obično su podaci za kontakt vidljivi na veb-sajtu časopisa ili u citatnim bazama Scopus ili Web of Science) i zamoliti ga da Vam pošalje svoj (autorov) primerak rada.
Takođe, neki autori su otvoreni za razmenu svojih radova preko društvenih mreža za istraživače poput ResearchGate, Academia.edu ili Mendeley.
Konačno, možete uputiti zahtev autoru putem Twittera koristeći hashtag #icanhazpdf sa linkom ili bibliografskim podacima za primerak koji vam je potreban.
Nabavka preko biblioteke
Primerak rada možete naručiti i preko međubibliotečke pozajmice. Biblioteka INNV sarađuje sa Univerzitetskom bibliotekom "Svetozar Marković", tako da je moguće pozajmiti knjige i časopise i iz inostranih biblioteka.
Više o ovoj usluzi ovde.
Napomena: zbog kršenja vlasničkih prava ne možemo preporučiti veb-sajtove Sci-Hub i Z-lib.org koji neovlašćeno postavljaju naučne publikacije u slobodan pristup.